اعلام خبر توافق ایران و عربستان پس از ۷ سال، قیمت دلار را در معاملات فردایی به شدت پایین آورد، به طوری که صحبت از ریزش قیمت دلار به پایین کانال ۴۸ هزار تومان میشود.این در شرایطی است که در کنار انتشار خبر مثبت توافق ایران و عربستان، عدم صدور قطعنامه جدید علیه ایران در آخرین نشست شورای حکام در کاهش نرخ ارز اثر مثبتی داشت.بررسیها نشان میدهد که دیروز و در روز تعطیل، دلار در بازار غیررسمی تا ساعت ۱۶ به نرخ ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان در کانالها و صفحات مجازی نرخگذاری شد اما پس از چند ساعت تا ۴۷ هزار و ۷۰۰ تومان نیز کاهش قیمت یافت.به این ترتیب، اسکناس آمریکایی که طی هفتههای اخیر به واسطه برخی ریسکهای سیستماتیک و تقویت انتظارات تورمی هر روز رکورد قیمتی جدیدی ثبت میکرد، حالا در معاملات فردایی در کمترین سطح از پایان بهمنماه در حال معامله است.به باور تحلیلگران سیاسی، روابط ایران و عربستان به دلیل اهمیت این دو کشور در منطقه و تاثیری که بر روی سایر بازیگران منطقهای دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است.در همین رابطه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: بازگشت روابط طبیعی میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ظرفیتهای بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار میدهد.به اعتقاد او، سیاست همسایگی بهعنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت سیزدهم، با قوت در مسیر درست پیش میرود و دستگاه دیپلماسی فعالانه در پس تمهید گامهای بیشتر منطقهای است. البته این نکته حائز اهمیت است که بازار ارز، مسیر ریزشی از هفته گذشته و در نتیجه سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران آغاز کرده بود، به طوری که قیمت دلار از سطح ۶۰ هزار تومان به سطح ۴۹هزار تومان سقوط کرد.انتشار خبر توافق ایران و عربستان در حالی شوک به قیمت دلار و ارز وارد کرد که در لحظه تنظیم این خبر قیمت دلار به ۴۶ هزار تومان هم رسیده است. به گزارش اقتصاد ۲۴، این خبر که تنها یک روز بعد از عدم صدور قطعنامه جدید علیه ایران در آخرین نشست شورای حکام بود توانسته بازار ارز را به شدت ریزشی کند؛ اما سئوال این است که قیمت دلار و ارز بعد از توافق ایران و عربستان به کدام سمت و سو میرود؟
چشم انداز کوتاه مدت دلار و ارز
عباس علویراد، اقتصاددان در این رابطه گفت: توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه در شرایطی که اقتصاد ایران به طور عام و بازار ارز به طور خاص با انتظارات تورمی عقلانی مواجه است، بدون تردید رویداد مثبتی است.علویراد در پاسخ به این سئوال مبنی بر اینکه چشم انداز بسیار کوتاه مدت قیمت دلار در اقتصاد ایران چگونه خواهد بود؟ افزود: اگر قرار باشد وسعت و پایداری تاثیرات این توافق روی بازار ارز تحلیل شود، لازم است موارد متعددی را مدنظر قرار داد. در اینجا سه سناریوی متفاوت مطرح میشود.
ریزش قیمت دلار نزدیک است؟
به اعتقاد وی، سناریوی اول این است که این توافق مجزا از سایر تنشهایی بینالمللی که کشور درگیر آنهاست، تلقی شود. سناریوی دوم این است که این توافق بخشی از فرآیند احیای برجام باشد و سناریوی سوم حتی میتواند این باشد که این توافق آغاز یک پارادایم شیفت در تعاملات بینالمللی کشور باشد.هر سناریویی رخ داده باشد، بهبود و حفظ ارزش پول ملی از مجرای تحول در متغیرهای بنیادی محیط اقتصاد کلان ایران در کوتاه مدت دور از انتظار بوده و این بدان علت است که بیش از یک دهه است خرابیهای آنها انباشت شده و اساساً ترمیمشان زمان بر است.
تاثیر کاهش انتظارات تورمی
این اقتصاددان با اشاره به اینکه در هر سه سناریو تاثیر مورد انتظار این توافق بر قیمت دلار کاهشی و از کانال تعدیل انتظارات کارگزاران اقتصادی خواهد بود، ادامه داد: هرچند اگر این توافق را در سناریوی اول قرار دهیم وسعت تاثیرگذاری کمتر و پایداری آن نیز در سطح پایین تری خواهد بود.حتی اگر دلارِ ۵۰ هزار تومان چند روز گذشته ملاک قرار گیرد، حدود ۱۰۰درصد نسبت به اسفند ۱۴۰۰ افزایش قیمت داشته است و این به مراتب فراتر از رشد نقدینگی یا تورم در همین بازه زمانی بوده است؛ بنابراین صرف نظر از روندهای بلندمدت و سایر ملاحظات، به صورت تقریبی هم میتوان گفت هرگونه ریزش قیمت دلار در شرایط فعلی فقط از جنبه تعدیل انتظارات خواهد بود.
دو سناریوی متضاد از قیمت دلار
این اقتصاددان در ادامه خاطرنشان کرد: اگر توافق ایران و عربستان در طول توافق ایران و آژانس بینالمللی هستهای در تهران و پازلی از احیای برجام (سناریوی دوم) باشد و طی روزهای آینده این سناریو شفافتر و قطعیتر شود، قیمت دلار احتمالا به کمتر از ۴۰ هزار تومان هم خواهد رسید.از سوی دیگر اگر توافق ایران و عربستان یک رویداد مجزا از سایر تنشهای بینالمللی و احیای برجام (سناریوی اول) باشد، با افزایش وزن هر کدام از تنشهای دیگر، شعلههای آتش انتظارات تورمی مجدد قد خواهد کشید و قیمت دلار خیلی زود از مرز ۵۰ هزار تومان عبور خواهد کرد.
پیشبینی ریزش بیشتر قیمتها
در حال حاضر برخی از فعالان بازار پیشبینی میکنند با توجه به دومینوی اخبار مثبت، روند کاهشی دلار در هفته جاری تداوم یابد.در همین رابطه، عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: توافق با آژانس و عربستان دو اقدام مثبت بودند. تفاهمات بینالمللی و تنشزدایی به تدریج آثار خود را بر کاهش انتظارات تورمی نشان میدهد، حتی در یک روز تعطیل!به اعتقاد وی، ادامه تعامل از خانه تا جهان رمز گشایش امور و پیش نیاز پیشرفت و توسعه کشور است.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین نیز عنوان کزد در روزهای آینده قیمت ارز در بازار غیررسمی بیشتر کاهش خواهد یافت.مجیدرضا حریری در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: رفقا، هرچه دلار ذخیره کردید بریزید (در) بازار، یکی از (نتایج) توافق پکن، سرازیر شدن درهم از طرف امارات متحده عربی(خواهد بود) که از یک شنبه کلید میخورد.
شنیدهها از فعالان اقتصادی حاکی از آن است که گشایش در روابط بین بانکی با کشورهای حاشیه خلیجفارس و تسهیل عرضه منابع وسیع درهم از طریق امارات بخشی از نتایج ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان خواهد بود.
یکی دیگر از خبرهای مهم اقتصادی در روز گذشته، آزادسازی ۵۰۰ میلیون دلار از منابع ارزی مسدود شده ایران در عراق بود. به این ترتیب و با درنظر گرفتن ۸۰۰ میلیون دلاری که پیشتر آزاد شده بود، مجموع این منابع آزاد شده به یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار میرسد.آزادسازی این منابع در حالی رخ داده است که کارشناسان اقتصادی، این موضوع را در پی توافق ایران و عربستان میدانند و به همین دلیل انتظار دارند که در آینده منابع ارزی بیشتری از کشورهای مختلف به ایران بازگردانده شود.